Η εμπειρία του Αλή Διαμπάτ
Ο Αλή Διαμπάτ ήταν περίπου 12 χρονών, όταν ένας έμπορος δούλων του υποσχέθηκε ένα ποδήλατο και $150 τον χρόνο, για να βοηθήσει τη φτωχή οικογένεια του που ζει στο Μάλι. Δούλεψε για ενάμιση χρόνο σε μια φυτεία κακάο της οποίας ο ιδιοκτήτης ονομαζόταν «Λε Γκρός» που σημαίνει «Το Μεγάλο Αφεντικό». Ο Αλή είπε ότι η μόνη πληρωμή που έλαβε ήταν οι σπάνιες μέρες που οι υπεύθυνοι της φυτείας ή οι μεγαλύτεροι «δούλοι» δεν τον μαστίγωναν με την αλυσίδα του ποδηλάτου (που ονειρευόταν) ή με κλαδιά από το δέντρο του κακάο.
Ο Αλή ισχυρίζεται ότι δε γνωρίζει τι γεύση έχουν οι σπόροι από το κακαόδεντρο μετά την επεξεργασία τους και την ανάμειξή τους με ζάχαρη, γάλα και άλλα συστατικά. «Δεν ξέρω τι είναι η σοκολάτα!» είπε. Οι Αμερικάνοι ξοδεύουν $13 δισεκατομμύρια το χρόνο στη σοκολάτα, αλλά οι περισσότεροι αγνοούν από πού προέρχεται, ακριβώς όπως και τα παιδιά-δούλοι δεν γνωρίζουν τον προορισμό των σπόρων κακάο και τι παράγεται από αυτούς. Αναφορές παρουσιάζουν ότι περισσότερα από 15,000 παιδιά ηλικίας 9 μέχρι 12, πωλούνται και κακοποιούνται σε φυτείες βαμβακιού, καφέ και κακάο στην Ακτή του Ελεφαντοστού τα τελευταία χρόνια.
Ο Άλη και 18 άλλα αγόρια εργάζονταν πολύ σκληρά στη φάρμα. Η μέρα τους ξεκινούσε με την ανατολή του ήλιου, δηλαδή περίπου 6 η ώρα το πρωί. Τελείωναν στις 6:30 το απόγευμα λίγο πριν από τη δύση του ήλιου και επέστρεφαν πίσω στις καλύβες τους. Για δείπνο έτρωγαν καμένες μπανάνες. Μετά το δείπνο τα αγόρια εξαναγκάζονταν να κοιμηθούν σε ψάθινα στρώματα. Το μοναδικό παράθυρο ήταν καλυμμένο από λάσπη αποξηραμένη και μόνο μια μικρή τρύπα υπήρχε, για να επιτρέπει να μπαίνει λίγος αέρας μέσα στην καλύβα. «Από τη στιγμή που μπαίνουμε μέσα στην καλύβα, σε κανέναν δεν επιτρέπεται να βγει έξω» είπε ο Μαματού Τραόρε, ένα λεπτό, ισχνό αγόρι με σοβαρά καφετιά μάτια που είναι τώρα στην ηλικία των 19.
«Το Μεγάλο Αφεντικό μας έδινε κονσέρβες για να ουρήσουμε το βράδυ. Κλείδωνε την πόρτα της καλύβας και κρατούσε το κλειδί.» «Δεν φωνάζαμε για βοήθεια…» πρόσθεσε ο Άλη.
Νομίζαμε ότι μας πούλησαν για δούλους, αλλά δεν ήμασταν σίγουροι» τα παιδιά σιγουρεύτηκαν ότι ήταν δούλοι όταν μια μέρα το «Μεγάλο Αφεντικό» απείλησε τον Μαματού να δουλεύει πιο σκληρά, για να ξεπληρώσει το ποσό που πλήρωσε γι’ αυτόν για να τον αγοράσει. «Αγόρασα τον καθένα σας $35» είπε ο ιδιοκτήτης της φάρμας.
Ο Άλη μετά βίας ήταν 1,20 εκατοστά ψηλός όταν πουλήθηκε ως δούλος, και δυσκολευόταν πολύ να μεταφέρει βαριές σακούλες, γεμάτες σπόρους του κακάο. «Κάποιες από τις σακούλες ήταν ψηλότερες από εμένα» είπε. «Χρειάζονταν δύο άνθρωποι να τοποθετήσουν τη σακούλα στο κεφάλι μου για να τη μεταφέρω. Και αν δεν ήμουν γρήγορος στη δουλειά μου, με μαστίγωναν σαν ζώο». Τον Άλη τον χτυπούσαν περισσότερο από τα άλλα παιδιά γιατί δεν δούλευε σκληρά. Οι ουλές από τα χτυπήματα φαίνονται ακόμα στην πλάτη του.
«Τα ξυλοκοπήματα ήταν μέρος της ζωής μου» είπε ο Άλη. Όποτε σε φόρτωναν με σακούλα και έπεφτες χάμω ενώ την μετέφερες, ακολουθούσε και το ξυλοκόπημα και κανείς δεν σε βοηθούσε. Απεναντίας, σε κτυπούσαν και σε ξαναχτυπούσαν μέχρι να μαζέψεις ξανά τη σακούλα.
Τα βράδια ο Άλη έβλεπε εφιάλτες ότι θα δούλευε για όλη του τη ζωή στις καφεοφυτείες, ότι θα πέθαινε εκεί και κανένας από την οικογένειά του δεν θα το μάθαινε. Για να καταπνίξει τους εφιάλτες του, έφερνε στη μνήμη του αναμνήσεις από την παιδική του ηλικία στο Μάλι. «Πάντα σκεφτόμουν τους γονείς μου και ότι μια μέρα θα ,μπορούσα να επιστρέψω στην πατρίδα μου». Δεν σκέφτηκε ποτέ όμως ότι θα μπορούσε να δραπετεύσει. «Φοβόμουν», είπε… «Είχα δει άλλους να προσπαθούν να δραπετεύσουν. Τους χτυπούσαν βάναυσα….».
Το Μεγάλο Αφεντικό, του οποίου το όνομα είναι Λενίκπο Γέο αρνήθηκε ότι αγόρασε τα αγόρια αυτά. Δήλωσε ότι έδινε ικανοποιητικό φαγητό στα αγόρια και αρνήθηκε ότι τα κλείδωνε τα βράδια στις καλύβες. Αρνήθηκε επίσης ότι ανάγκαζε τα παιδιά να δουλεύουν 12 ώρες τη μέρα στις φυτείες χωρίς διαλείμματα. Υποστήριζε ότι τους συμπεριφερόταν καλά και ότι πλήρωνε για την ιατρική τους περίθαλψη. «Όταν πήγαινα για κυνήγι, μοίραζα το θήραμά μου με τους εργάτες και την οικογένειά μου. Όλοι είχαν ένα μερίδιο».
Αρνήθηκε οποιαδήποτε χρήση βίας στα παιδιά. «Ποτέ δεν έχω απλώσει χέρι σε κανέναν από τους εργάτες μου», είπε. «Μπορεί να χρησιμοποιούσα άσχημο λεξιλόγιο όταν με θύμωναν, αλλά τίποτα περισσότερο». Το Μεγάλο Αφεντικό είπε ότι είδε έναν από τους υπεύθυνούς στη φυτεία να χτυπά ένα αγόρι που προσπάθησε να δραπετεύσει, αλλά ο ίδιος δεν έδωσε εντολές για οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης.
Sudarsan Raghavan and Sumana Chatterjee
Knight Ridder Newspapers, 24/6/2001
© 2023 by Save The Planet ltd. all rights preserved.